Op donderdag 30 maart 2023 organiseerde het Kennisplatform Transfusiegeneeskunde Regio Zuidoost een digitale onderwijsbijeenkomst. Ook dit keer weer online druk bezocht met 280 deelnemers uit transfusie-Nederland en -België. Het programma werd voorgezeten door Renée Vossen, laboratoriumspecialist klinische chemie, Zuyderland MC, Heerlen-Sittard.
Het thema was deze keer “Transfusiecasuïstiek bij bijzondere patiëntengroepen”. Het gedeelte voor de pauze stond in het teken van een aantal bijzondere casussen en het belang van goede samenwerking tussen kliniek, transfusielaboratorium, Sanquin en andere betrokkenen, terwijl na de pauze transfusieproblematiek rondom de zwangerschap aan bod kwam.
Lieke Klinkenberg, AIOS klinische chemie in het MUMC+ in Maastricht, opende de middag met een mooie casus waarbij zij het belang van het nader uitzoeken van onverwachte reacties bij bloedgroepserologische bepalingen duidelijk maakte. Dankzij Lieke weten we nu weer alles over een A1 of A2 bloedgroep, hoe het ook alweer zit met een anti-A1 en is informatie over het Lewis-bloedgroepensysteem weer opgefrist.
Renée Vossen, laboratoriumspecialist klinische chemie in Zuyderland MC Heerlen-Sittard presenteerde een onverwachte bloedgroepserologische puzzel bij een patiënt op de SEH i.v.m. met koude en warme auto-antistoffen in combinatie met specifieke allo-antistoffen. Bij overplaatsing van deze patiënt naar een ander ziekenhuis bleek wederom het belang van goede communicatie en samenwerking tussen alle betrokken partijen.
Annegeet van den Bos, transfusiespecialist in het Radboud UMC Nijmegen, nam ons mee met een patiënt met een ernstige aplastische anemie waarbij er, ondanks de lastige complexe bloedgroepserologische bevindingen, in heel korte tijd passende erytrocyten eenheden beschikbaar waren en zelfs, vanwege de ook nog opgetreden refractairiteit na trombocytentransfusies, passende HLA compatibele trombocyten met spoed door Sanquin geregeld konden worden.
Patrick van Toren, vakanalist bloedgroepserologie in het ETZ Tilburg, trapte na de welverdiende pauze af met een casus van een zwangere waarbij in het 12e week onderzoek Rhesus antistoffen aantoonbaar waren en dat het dan niet altijd vanzelfsprekend is dat we voor het pasgeboren kind altijd “gewoon” O NEG erytrocytenconcentraten kunnen reserveren. Ook kwam er een mooie online discussie op gang over wel of geen pediatrische eenheden op voorraad nemen voor deze bijzondere patiëntengroep.
Eline Stoutjesdijk, AIOS klinische chemie in Gelderse Vallei Ede presenteerde een wel heel bijzondere antistof bij een zwangere van Syrische komaf, waarbij zelfs onderzoek in het International Blood Group Reference Laboratory in Bristol geen duidelijkheid gaf over met welke antistof we nu te maken hadden. Heeft in dit soort gevallen een ADCC-test wel een voorspellende waarde over de mogelijke hemolyse bij de foetus/pasgeborene? Ook werd belicht wat de mogelijkheden zijn voor de eventuele transfusie rondom de bevalling zoals autologe bloeddonatie en mogelijke compatibele broers/zussen.
Als laatste presenteerde William van Doorn, AIOS klinische chemie in het MUMC+ in Maastricht, een indrukwekkende casus met een zeer ernstige foeto-maternale transfusie die zelfs als dubbelpopulatie zichtbaar was in de bloedgroepbepaling bij de moeder. De exacte grootte van de foeto-maternale transfusie is in het MUMC+ gemeten op de flowcytometer, waarbij natuurlijk niet ieder ziekenhuis de mogelijkheden heeft om die test 24/7 uit te voeren. Is in die gevallen de klassieke Kleihauer-Betke kleuring nog bruikbaar? Hoe snel moet je de ampul na de bevalling eigenlijk toedienen? En hoeveel ampullen anti-D immuunprofylaxe moeten we in die gevallen dan geven? En kan dat zo maar zonder nadelige gevolgen voor de moeder?
Kortom een zeer leerzame middag met interessante casuïstiek, boeiende discussies welke genoeg stof tot nadenken gaven, met dank aan alle sprekers. De beschikbare presentaties zijn terug te vinden door op de naam van de desbetreffende spreker te klikken.
Wij hopen jullie natuurlijk allemaal weer te verwelkomen op onze volgende onderwijsbijeenkomst op donderdag 23 november in het Jeroen Bosch ziekenhuis in Den Bosch.
TEKST: Erwin van Litsenburg, vakgroepdeskundige Bloedtransfusie & Stagecoördinator Laboratorium Klinische Chemie en Hematologie, Jeroen Bosch Ziekenhuis